Η σύμβαση ενεχύρου αποτελεί το βασικό είδος εμπράγματης ασφάλειας για τα κινητά πράγματα, αφού για τα ακίνητα πράγματα ως εμπράγματη ασφάλεια λειτουργεί η υποθήκη. Επειδή κάθε δανειοδότηση είναι συνδεδεμένη με τον κίνδυνο της μη είσπραξης του ποσού και των τόκων του, για να εξασφαλισθεί ο δανειστής, εξαρτά τη χορήγηση δανείου από την παροχή ασφάλειας, δηλαδή την απόκτηση δικαιώματος πάνω σε συγκεκριμένο πράγμα.
Με τη σύσταση ενεχύρου ο ενεχυροδανειστής μπορεί να ικανοποιηθεί στην περίπτωση που ο ενεχυριαστής δεν επιστρέψει το ποσό του δανείου. Η ικανοποίηση αυτή επιτυγχάνεται με την απόκτηση της κυριότητας του κινητού πράγματος και την εκποίησή του, αν ο δανειστής επιθυμεί κάτι τέτοιο. Για τη σύμβαση του ενεχύρου απαιτείται σύμβαση μεταξύ των δύο μερών. Ο ενεχυριαστής, που χρειάζεται χρήματα, επισκέπτεται το ενεχυροδανειστήριο προσκομίζοντας το κινητό πράγμα που θέλει να βάλει ως ενέχυρο και το οποίο είναι κάποιο κόσμημα ή ρολόι. Οι εκτιμητές του δίνουν μία προσφορά για το τιμαλφές, που συνήθως φτάνει το μισό της αντικειμενικής τιμής χρυσού. Αν υπάρξει συμφωνία, υπογράφεται η σύμβαση και ο ενεχυριαστής παραδίδει τη νομή του πράγματος στο δανειστή.
Βασική υποχρέωση του ενεχυροδανειστηρίου είναι καταρχήν να φυλάει το πράγμα. Για αυτή μάλιστα την υπηρεσία τα ενεχυροδανειστήρια χρεώνουν τέλη υπηρεσίας, που κατά βάση λειτουργούν ως τόκοι για το δάνειο προσκομίζοντας κέρδος στο δανειστή. Άλλες υποχρεώσεις του δανειστή είναι να μη χρησιμοποιεί ή διαθέτει το πράγμα χωρίς τη συναίνεση του ενεχυριαστή αλλά και να αποδώσει το αντικείμενο πίσω σε αυτόν αν αποσβεσθεί το ενέχυρο, αν δηλαδή ο οφειλέτης επιστρέψει πριν τη λήξη της σύμβασης το δάνειο μαζί με τους τόκους.
Η σύμβαση διαρκεί συνήθως έναν, δύο ή έξι μήνες και μετά το τέλος της ο ενεχυριαστής οφείλει να καταβάλει πίσω το ποσό που δανείστηκε. Αν δεν το κάνει, η κυριότητα του πράγματος περιέρχεται στον ενεχυρούχο δανειστή, ο οποίος στη συνέχεια ως κύριος μπορεί να διαθέσει το πράγμα όπως επιθυμεί. Στις περισσότερες περιπτώσεις το πράγμα εκποιείται μέσω απευθείας διάθεσης ή πλειστηριασμού.
Η οικονομική κρίση και η ανάγκη μετρητών από πολλούς ιδιώτες και επιχειρήσεις, ανάγκη που δεν μπορεί να ικανοποιηθεί με άλλον τρόπο, αφού οι τράπεζες δεν δίνουν πλέον δάνεια, έχει συμβάλει στην ίδρυση πολλών ενεχυροδανειστηρίων στην Αθήνα αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Πολλές από αυτές τις επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται και στο χώρο της αγοράς χρυσού, ασημιού και ρολογιών. Με αυτόν τον τρόπο δίνουν χρήματα όχι ως δάνειο μέσω της σύστασης ενεχύρου αλλά ως αντίτιμο για την αγορά χρυσών και γενικά πολύτιμων αντικειμένων που στη συνέχεια πουλούν. Έτσι, ένα ενεχυροδανειστήριο λειτουργεί όχι μόνο ως τέτοιο αλλά και ως ανταλλακτήριο χρυσού και ως χώρος πώλησης τιμαλφών, όπου οι αγοραστές μπορούν να βρουν πολλά μεταχειρισμένα πολύτιμα αντικείμενα που αγοράστηκαν χαμηλότερα από την τρέχουσα τιμή χρυσού.
Τα περισσότερα ενεχυροδανειστήρια λειτουργούν με βάση το νόμο τηρώντας τις απαραίτητες προϋποθέσεις και έχοντας σε εμφανές σημείο την άδεια λειτουργίας τους. Όμως, χρειάζεται προσοχή απέναντι σε παράνομες επιχειρήσεις που δεν εκδίδουν αποδείξεις και κινούνται στα όρια της τοκογλυφίας. Σε κάθε περίπτωση το σωφρονέστερο που έχετε να κάνετε είναι να απευθύνεστε σε ενεχυροδανειστήρια με πολυετή παρουσία στο χώρο και γνωστό όνομα.